Dharma Rathnaya ධර්ම රත්නය
සතර මාර්ගය ,සතර ඵල, නිර්වාණයයන නව ලෝකෝත්තර ධර්ම හා තථාගතයන් වහන්සේ විසින් පන්සාලිස් වසක් මුළුල්ලෙහි දෙව් මිනිසුන්ට දේශනය කළ ධර්ම සමූහය වූ පිටකත්‍රය ද යන මේ දස වැදෑරුම් ධර්ම රත්නයයි.
එහි සතර මාර්ගය යනු සෝවාන් මාර්ගය, සකෘදාගාමී මාර්ගය, අනාගාමී මාර්ගය, අර්හත් මාර්ගය යන සතරය. සතර ඵලය යනු සෝවාන් ඵලය, සකෘදාගාමී ඵලය ,අනාගාමී ඵලය ,අර්හත් ඵලය යන සතරය. ලෝකෝත්තර මාර්ග ඵල ධර්මයෝ යම්කිසි තැනක ඇති වස්තු කොටසක් නොව, තම තමා විසින් ම වීර්ය කොට ,තම තමා තුළ උපදවා ගත යුතු ධර්මයෝය. නිර්වාණය යනු ඒ ලෝකෝත්තර මාර්ගය ලැබීමෙන් ලැබෙන උසස් සුවයයි.
පිටකත්‍රය යනු විනය පිටකය ,සුත්‍ර පිටකය, අභිධර්ම පිටකය යන තුනය.
එහි, විනය පිටකය යනු තථාගතයන් වහන්සේ විසින් තමන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයනට පැනවූ නීති සමූහය අන්තර්ගත දේශනා සමූහයය. එය පාරාජික පාළියය, පාචිත්තිය පාළි යය,මාහා වර්ග පාලියය , චූල වර්ග පාලියය ,පරිවාර පාළිය යයි ප්‍රකරණ වශයෙන් පසෙක් වන්නේය. ධර්මස්කන්ධ විසි එක් දහසෙකි.
සූත්‍ර පිටකය යනු තථාගතයන් වහන්සේ විසින් ඒ ඒ ස්ථානයෙහි ඒ ඒ පුද්ගලයන්ට දේශනා කළා වූ, සාමාන්‍ය දේශනා සමූහයය. එය සූත්‍රය සූත්‍ර පිටකය දීඝ නිකායය, මජ්ඣිම නිකායය, සංයුත්ත නිකායය, අංගුත්තර නිකායය, ඛුද්දක නිකාය යයි නිකාය පසකට බෙදා තිබේ. එහි දීඝ නිකාය සූත්‍ර සුතිසකින් හා බණවර සිව් සැටකින් යුක්තය. මජ්ඣිම නිකාය සූත්‍ර එකසිය දෙපනසකින් හා බනවර අසූවකින් යුක්තය. සංයුක්ත නිකාය සූත්‍ර සත් දහස් සත් සිය සැට දෙකකින් හා බණවර සියයකින් යුක්තය. අංගුත්තර නිකායේ සූත්‍ර නවදහස් හත්සිය සත් පනසකින් හා බණවර එක් සිය විස්සකින් කින් යුක්තය. ඛුද්දක නිකාය කුඩා ග්‍රන්ථ සමූහයකි. ඛුද්දක පාලිය, ධම්ම පදය, උදානය, ඉතිවුත්තක, සුත්ත නිපාතය, විමාන වස්තු පාලිය, පේතවත්ථු පාලිය, ථේර ගාථා පාලිය, ථේරී ගාථා පාලිය, ජාතක පාලිය, නිද්දේස පාළිය, පටිසම්භිදාමග්ගය, අපදානය, බුද්ධවංශය, චරියාපිටකය යන මේ ප්‍රකරණ පසළොස ඛුද්දක නිකාය සූත්‍ර පිටකයෙහි ධර්මස්කන්ධ විසි එක් දහසෙකි.
බුදුරජාණන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පැමිණීමෙන් සවන වසරෙහි තව්තිසා දෙව් ලොව වස් තුන් මස මුළුල්ලෙහි දේශනය කළ පරම ගම්භීර පරමාර්ථ දේශනය අභිධර්ම පිටකය ධම්ම සංගනී ප්‍රකරණය, විභංග ප්‍රකරණය, ධාතු කථා පකරණය, පුද්ගල ප්‍රඥප්ති ප්‍රකරණය, කථාවත්ථු ප්‍රකරණය, යමක ප්‍රකරණය, පට්ඨාන ප්‍රකරණය, අභිධර්ම පිටකයෙහි ප්‍රකරණ සතෙකි එහි ධර්මස්කන්ධ සතළිස් දෙදහසකි
වැඩිවිස්තර සදහා මෙතනින් පිවිසෙන්න
No comments:
Post a Comment